تخفیف مجازات جرائم مواد مخدر

شرایط تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر ، بر اساس قانون جدید ، آن است که مرتکب ، به نحوی با نیروی انتظامی یا سازمان های مربوطه ، همکاری کرده که این همکاری ، منجر به کشف شبکه ها گردد . با ارائه یک نمونه لایحه تخفیف مجازات ، دادگاه صادر کننده حکم ، می تواند مجازات تعزیری را تا نصف حداقل آن جرم ، تخفیف دهد .

قانون مبارزه با مواد مخدر ، در سال 1367 ، با هدف مقابله با برخی از جرایم مرتبط با مواد مخدر ، به تصویب رسیده و در طی سال های بعد ، از جمله در سال 1369 و سال 1399 ، اصلاح گردید . بر این اساس ، انجام اقداماتی از قبیل تولید ، وارد یا صادر کردن ، نگهداری ، حمل ، توزیع ، دایر کردن مراکز استعمال انواع مواد مخدر و اقداماتی از این قبیل ، جرم انگاری شده و مرتکب ، به مجازات مذکور در قانون ، محکوم می شود .

با این حال ، جرایم مربوط به مواد مخدر نیز ، از جمله جرایم تعزیری می باشند ؛ لذا در برخی شرایط ، قاضی دادگاه ، می تواند حکم به تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر را صادر نماید و از آن جهت که معمولا مجازات های جرایم مواد مخدر ، سنگین هستند ، اطلاع از اینکه شرایط تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر بر اساس قانون جدید چیست ، الزامی به نظر می رسد .

به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله ، قصد داریم به بررسی جهات ، شرایط و میزان تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر بر اساس قانون جدید پرداخته و نحوه درخواست آن را شرح دهیم . در ادامه نیز ، یک نمونه لایحه تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر را نیز ، ارائه خواهیم داد .

جهات تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر در قانون جدید

برای نخستین بار ، در سال 1367 ، قانونی با عنوان قانون مبارزه با مواد مخدر ، به تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید که در آن ، انجام اقداماتی همچون تولید ، وارد یا صادر کردن ، نگهداری ، حمل ، توزیع ، دایر کردن مراکز استعمال انواع مواد مخدر و غیر اینها ، جرم انگاری شده و برای آنها ، مجازات در نظر گرفته شد . تا اینکه ، قانون جدید مواد مخدر در سال 1399 ، اصلاح گردید که در آن ، میزان مجازات جرایم مربوط به مواد مخدر ، افزایش یافت .

بر اساس این قانون ، جرایم مربوط به مواد مخدر ، از جمله جرایم تعزیری محسوب می شوند که مقدار و میزان مجازات آنها ، در شرع ، مشخص نشده ؛ لکن قاضی دادگاه ، با توجه به جرم و مجرم ، حکم مجازات را صادر می کند . از آن جهت که در مجازات تعزیری ، بر خلاف مجازات های حدی ، امکان تخفیف در مجازات وجود دارد ، این سوال مطرح می شود که جهات تخفیف در مجازات در جرایم مواد مخدر در قانون جدید ، چیست ؟

در ارتباط با جهات تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر در قانون جدید ، باید گفت که در تبصره ماده 38 قانون مبارزه با مواد مخدر ، بیان شده است که تمامی محکومین به مجازات های مواد مخدر که پس از صدور حکم دادگاه ، به نحوی ، با نیروی انتظامی و یا سازمان های عمل کننده ، همکاری داشته باشند و این همکاری ، منجر به کشف شبکه های مواد مخدر شود ، دادگاه می تواند میزان مجازات در جرایم مواد مخدر را تخفیف دهد .

بنابراین ، در خصوص جهات تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر در قانون جدید ، باید گفت که همکاری موثر محکوم علیه با سازمان های مربوطه ، سبب تخفیف مجازات می شود . البته ، برخی ، قایل به آن هستند که استناد به جهات تخفیف مجازات مذکور در ماده 38 قانون مجازات اسلامی نیز ، در مورد جرایم مواد مخدر ، امکانپذیر است و قاضی دادگاه ، می تواند به استناد موارد مذکور در ماده 38 ، میزان مجازات مرتکبین مواد مخدر را کاهش دهد .

لکن به نظر می رسد که این امر ، امکانپذیر نیست و مجازات های مربوط به مواد مخدر ، از شمول این ماده ، مستثنی هستند . بنابراین ، جهات تخفیف در مجازات جرایم مواد مخدر ، منحصر به همان موردی است که ذکر گردید و در ادامه ، شرایط تخفیف این مجازات ها را ذکر خواهیم کرد .

 

شرایط تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر

قانون مبارزه با مواد مخدر ، به صورت کامل ، میزان مجازات های مربوط به جرایم مواد مخدر را شرح داده است . این مجازات ها ، از نوع مجازات های تعزیری محسوب می شوند و به همین دلیل ، در شرایط خاصی ، امکان تخفیف در مجازات جرایم مواد مخدر ، وجود دارد . اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، آن است که شرایط تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر در قانون جدید ، چگونه است ؟

در ارتباط با شرایط تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر ، باید گفت که طبق ماده 38 قانون مبارزه با مواد مخدر ، دادگاه ، صرفا در صورت وجود جهات مخففه ، می تواند میزان مجازات ها را تخفیف بدهد که این جهات ، شامل همکاری با نیروی انتظامی یا سازمان های عمل کننده می باشد ؛ به نحوی که منجر به کشف شبکه ها گردد . لذا استناد به جهات تخفیف مجازات ، مذکور در ماده 38 قانون مجازات اسلامی در خصوص این جرایم ، منتفی است .

در این شرایط ، دادگاه صادر کننده حکم مجازات جرایم مواد مخدر ، می تواند بنا به تقاضای نیروی انتظامی و یا سازمان های مربوطه ، به استناد اسناد و مدارک موجود در پرونده ، مجازات جرایم مواد مخدر را ، پس از اصلاح حکمی که قبلا صادر نموده است ، تخفیف بدهد .

یکی دیگر از شرایط تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر ، در موردی که دادگاه ، حکم اعدام مرتکب را صادر کرده باشد ، آن است که تقاضای عفو و تخفیف در مجازات ، می بایست به کمیسیون عفو صادر شده باشد تا در خصوص آن ، تصمیم گرفته شود ؛ فلذا دادگاه ، شرایط صدور حکم تخفیف مجازات اعدام را ، بدون کسب نظر کمیسیون عفو ، نخواهد داشت .

 

میزان تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر

یکی از مهم ترین سوالاتی که در ارتباط با تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر مطرح می شود ، آن است که در صورت وجود شرایط تخفیف در مجازات ، دادگاه ، به چه میزان ، مجازات قانونی مرتکب را تخفیف خواهد داد ؟ برای پاسخ دادن به این سوال ، در این قسمت ، قصد داریم میزان تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر را شرح دهیم .

در ارتباط با میزان تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر ، باید گفت که در ماده 38 قانون مبارزه با مواد مخدر ، مقرر شده است که در صورت وجود شرایط و جهات مخففه ، دادگاه ، می تواند مجازات های تعزیری را ، تا نصف حداقل مجازات آن جرم ، تخفیف بدهد . به این معنا که اگر برای یک جرم ، حداقل مجازات ده سال حبس تعزیری پیش بینی شده باشد ، دادگاه می تواند آن را به نصف ، تقلیل و تخفیف دهد . البته ، الزامی نیست که دادگاه ، حتما نصف مجازات را تخفیف دهد ؛ بلکه تا میزان نصف آن را می تواند تخفیف دهد .

لازم به ذکر است که اگر مجازات ذکر شده در قانون جدید ، حداقل مشخصی نداشته باشد ، دادگاه می تواند همان مجازات را تا میزان نصف ، تخفیف بدهد . در همین ارتباط ، باید گفت که میزان تخفیف در مجازات جرایم مواد مخدر ، در صورتی که دادگاه ، حکم حبس ابد را صادر کرده باشد ، 15 سال می باشد ؛ لذا میزان تخفیف در احکام حبس ابد ، 15 سال خواهد بود که در ادامه ، نحوه درخواست تخفیف در مجازات مواد مخدر را نیز ، شرح خواهیم داد .

 

 نحوه درخواست تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر

شرایط تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر ، آن است که دادگاه ، به استناد جهات تخفیف ، می توان مقدار مشخصی از میزان مجازات مرتکب را کاهش داده و یا اینکه مجازات اعدام در ماه حرام یا سایر ماه ها را به مجازات دیگری تبدیل نمود . اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، آن است که نحوه درخواست تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر به چه صورت است ؟

در خصوص نحوه درخواست تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر ، باید گفت که بر اساس ماده 38 قانون جدید مبارزه با مواد مخدر ، مقرر شده است که خود دادگاه رسیدگی کننده به پرونده ، می تواند در صورت وجود جهات مخففه ، میزان مجازات های تعزیری را ، تا میزان نصف حداقل مجازات ، تخفیف بدهد .

لازم به ذکر است که بر اساس تبصره ماده 38 ، کلیه محکومینی هم که پس از صدور حکم ، با نیروی انتظامی یا دیگر سازمان های مسئول ، همکاری داشته باشند و این اقدام آنها ، منجر به کشف شبکه های مواد مخدر شود ، نیروی انتظامی و یا سازمان مربوطه ، می توانند از دادگاه صادر کننده حکم ، تقاضای صدور حکم تخفیف مجازات را داشته باشند که در این صورت ، دادگاه می تواند با بررسی اسناد ، حکم سابق را اصلاح کرده و میزان مجازات را تا نصف ، تخفیف بدهد .

حمل مواد مخدر

مجازات حمل مواد مخدر
مجازات حمل مواد مخدر ، با توجه به نوع و مقدار مواد مخدر، متفاوت است. حکم جرم حمل تریاک یا سایر مواد سنتی، از 1 تا 50 گرم، تا 300 هزار تومان جزای نقدی و تا 50 ضربه شلاق است. در بیش از 50 و تا 500 گرم، از 500 هزار تا 1 میلیون و 500 هزار تومان، جزای نقدی و از 10 تا 74 ضربه شلاق خواهد بود. مجازات حمل مواد مخدر بیش از 5 کیلو، 5 تا 10 سال حبس، از 6 تا 20 میلیون تومان جزای نقدی، 50 تا 74 ضربه شلاق و مصادره اموال ناشی از جرم، خواهد بود.
جرایم مرتبط با مواد مخدر، در سال های اخیر، رواج زیادی یافته که به دلیل آثار سوء اجتماعی و فردی فراوانش، همواره مذموم بوده است. از جمله این جرایم، می توان به حمل مواد مخدر، تولید و صادرات و واردات مواد مخدر، قاچاق مواد مخدر و سایر موارد مندرج در قانون مجازات اسلامی و قانون مبارزه با مواد مخدر، اشاره کرد.


به همین دلیل، قانون گذار، همواره سعی بر آن داشته که برای این دسته از اعمال مجرمانه، مجازات های کافی و بازدارنده ای تعیین کند. از جمله مواردی که قانون گذار، برای آن، مجازات سنگینی در نظر گرفته است، مساله حمل و جابجایی مواد مخدر، در مقادیر جزئی یا کلی می باشد. مرتکبین این جرم، حتی برای حمل یک گرم مواد مخدر، مجازات سنگینی را متحمل خواهند شد.
از این رو، در این مقاله، به بررسی مجازات حمل مواد مخدر در سال ۱۴۰۰، از یک تا پنجاه گرم، مجازات حمل مواد مخدر بیش از پنجاه گرم تا پانصد گرم، مجازات حمل مواد مخدر بیش از پانصد گرم تا پنج کیلوگرم و بیش از پنج کیلوگرم تا بیست کیلو گرم، بیش از بیست کیلو گرم تا صد کیلو گرم و بیش از صد کیلو گرم می پردازیم. چنانچه پیرامون حکم جرم حمل یک کیلو بیشتر تریاک یا سایر مواد مخدر سنتی، سوالاتی دارید، با ما همراه باشید.
مجازات حمل مواد مخدر از یک تا پنجاه گرم
همانگونه که حمل و نگهداری مشروبات الکلی و یا خرید و فروش آن، جرم بوده، حمل مواد مخدر و جرایم مرتبط با این موضوع نیز جرم می باشد و قانون گذار، در قانون مجازات اسلامی و قانون مبارزه با مواد مخدر، مجازات های سنگینی را برای متکبین جرم حمل مواد مخدر، در نظر گرفته است. مجازات حمل مواد مخدر، بسته به میزان مواد حمل شده، می تواند، حبس، شلاق، جزای نقدی و مصادره اموال ناشی از جرم باشد. در این قسمت، قصد داریم، در خصوص مجازات حمل مواد مخدر از یک تا پنجاه گرم صحبت کنیم.

برای اطلاع از مجازات حمل مواد مخدر در سال ۱۴۰۰ از یک تا پنجاه گرم، باید به قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر، مراجعه کرد. بر اساس تبصره یک ماده 5 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر، مصوب 1367، مجازات حمل مواد مخدر به میزان یک تا پنجاه گرم، به شرح زیر است:
جزای نقدی: تا سه میلیون ریال
شلاق: تا پنجاه ضربه شلاق
پس از توضیح مجازات حمل مواد مخدر در سال ۱۴۰۰، تا مقدار 50 گرم، در ادامه، به توضیح حکم جرم حمل یک کیلو بیشتر تریاک یا سایر مواد مخدر سنتی، در مقادیر مختلف، خواهیم پرداخت.

مجازات حمل مواد مخدر بیش از پنجاه گرم تا پانصد گرم
در قسمت قبل، در خصوص مجازات حمل مواد مخدر در سال 1400 برای مقدار یک تا پنجاه گرم، توضیح دادیم و گفتیم که مجازات حمل مواد مخدر در سال ۱۴۰۰ ، برای این میزان، صرفا جزای نقدی و شلاق است و قانون گذار، برای مرتکبین آن، مجازات حبس را در نظر نگرفته است. در این قسمت، قصد داریم، در خصوص مجازات حمل مواد مخدر بیش از پنجاه گرم تا پانصد گرم صحبت کنیم.

برای اطلاع از مجازات حمل مواد مخدر در سال ۱۴۰۰ در مقدار بیش از پنجاه گرم تا پانصد گرم، باید به قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر، مراجعه کرد. بر اساس تبصره دو ماده 5 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر، مجازات حمل مواد مخدر بیش از پنجاه گرم تا پانصد گرم، به شرح زیر است:
جزای نقدی از 5 میلیون ریال تا 15 میلیون ریال
شلاق از 10 تا 74 ضربه
همانطور که می بینیم، در حمل مواد مخدر تا پانصد گرم نیز مجازات حبس، وجود ندارد.

مجازات حمل مواد مخدر بیش از پانصد گرم تا پنج کیلوگرم
در ادامه بررسی مجازات حمل مواد مخدر در سال ۱۴۰۰، بر اساس قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر، قصد داریم، در خصوص مجازات حمل مواد مخدر بیش از پانصد گرم تا پنج کیلوگرم و حکم جرم حمل یک کیلو بیشتر تریاک صحبت کنیم و مجازاتی که قانون گذار، برای حمل این مقدار از مواد مخدر، پیش بینی کرده است را بگوییم. شایان ذکر است، صرف حمل مواد مخدر، برای تحقق این جرم، کافی است و مصرف کننده بودن یا نبودن فرد، تاثیری در آن، نخواهد داشت.

همانند سایر مقادیر، برای اطلاع از میزان مجازات حمل مواد مخدر در سال 1400، به مقدار بیش از 500 گرم تا 5 کیلو گرم و برای اطلاع از حکم جرم حمل یک کیلو بیشتر تریاک نیز باید به ماده 4 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر، رجوع کرد؛ بر اساس این قانون، مجازات حمل مواد مخدر بیش از 500 گرم تا 5 کیلو گرم، به شرح زیر می باشد:
جزای نقدی از 15میلیون ریال تا 60 میلیون ریال
شلاق از40 تا 74 ضربه
حبس از 2 تا 5 سال
بر خلاف مقادیر کمتر از 500 گرم، مجازات حبس، در مقادیر بیش از 500 گرم و در حکم جرم حمل یک کیلو بیشتر تریاک، وجود دارد و جزو مجازات های اصلی می باشد.

مجازات حمل مواد مخدر بیش از پنج کیلوگرم تا بیست کیلوگرم
در قسمت های قبل، در خصوص مجازات حمل مواد مخدر در سال ۱۴۰۰، در مقادیر 1 تا 50 گرم، بیش از 50 تا 500 گرم و بیش از 500 گرم تا 5 کیلوگرم، توضیح دادیم و گفتیم که مجازات حبس، صرفا در حمل بیش از 500 گرم تا 5 کیلوگرم، وجود خواهد داشت. در این قسمت، قصد داریم، درباره مجازات حمل مواد مخدر نظیر تریاک، در بیش از پنج کیلوگرم تا بیست کیلوگرم صحبت کنیم و میزان مجازات آن را بر اساس قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر بگوییم. بر اساس این قانون، مجازات حمل مواد مخدر بیش از 5 کیلو گرم تا 20 کیلو گرم، به شرح زیر است:
شصت تا دویست میلیون ريال جریمه نقدی
پنجاه تا هفتاد و چهار ضربه شلاق
پنج تا ده سال حبس
مصادره اموال ناشی از جرم، به جای جریمه نقدی: در صورت تکرار جرم حمل مواد مخدر نظیر تریاک، به میزان بیش از پنج کیلوگرم تا بیست کیلوگرم، برای مرتبه دوم
اعدام و مصادره اموال ناشی از همان جرم: در صورت تکرار جرم، برای بار سوم
پس از توضیح در خصوص مجازات حمل مواد مخدر بیش از 5 کیلو گرم تا 20 کیلوگرم، در ادامه به بررسی مجازات حمل مواد مخدر در سال 1400 در مقدار بیش از بیست کیلو گرم خواهیم پرداخت.

مجازات حمل مواد مخدر بیش از بیست کیلوگرم تا یکصد کیلوگرم
در قسمت قبل، مجازات حمل مواد مخدر در سال 1400، در بیش از 5 کیلو گرم تا 20 کیلو گرم را توضیح دادیم و گفتیم که قانون گذار، برای ارتکاب این جرم، در مرتبه دوم، مصادره اموال و در مرتبه سوم، مجازات اعدام را پیش بینی کرده است. در این قسمت، قصد داریم، مجازات حمل مواد مخدر بیش از 20 کیلو گرم تا 100 کیلو گرم را بگوییم.
بر اساس قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر، مجازات جرم حمل مواد مخدر نظیر تریاک، در مقادیر بیش از بیست کیلوگرم تا یکصد کیلوگرم، همان مجازات حمل مواد مخدر بیش از پنج کیلوگرم تا بیست کیلوگرم، با اندکی تفاوت است و به شرح زیر می باشد:
شصت تا دویست میلیون ريال جریمه نقدی که البته، به ازای هر کیلوگرم اضافه، دو میلیون ریال، به مجازات جزای نقدی مرتکب اضافه می گردد.
پنجاه تا هفتاد و چهار ضربه شلاق
پنج تا ده سال حبس
مصادره اموال ناشی از جرم و اعدام: مجازات تکرار جرم حمل مواد مخدر، در این مقدار است.
البته، شایان ذکر است، در مصادره اموال، هزینه متعارف زندگی خانواده محکوم، مصادره نخواهد شد.

مجازات حمل مواد مخدر بیش از یکصد کیلوگرم
در قسمت های قبل، مجازات حمل مواد مخدر در سال ۱۴۰۰ در مقادیر جزئی را بیان کردیم و دیدیم که قانون گذار، مجازات بسیار سنگینی را برای مرتکبین جرم حمل مواد مخدر، در نظر گرفته است. مجازات حمل مواد مخدر، در مقادیر بالای 20 کیلو گرم، در موارد تکرار، سبب اعدام فرد خواهد شد. در این قسمت، قصد داریم، در خصوص مجازات حمل مواد مخدر بیش از یکصد کیلو گرم صحبت کنیم.
برای بررسی میزان مجازات حمل مواد مخدر در سال 1400 در مقادیر بیش از یک صد کیلو گرم، باید به قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مراجعه کرد. تبصره 6 ماده 5 این قانون، مجازات حمل مواد مخدر، در صورت حمل مواد مخدر بیش از یکصد کیلوگرم را پیش بینی کرده که عبارت است از:
جزای نقدی از 15میلیون ریال تا 60 میلیون ریال، به ازای هر کیلوگرم اضافه، دو میلیون ریال، به مجازات جزای نقدی مرتکب اضافه می شود.
شلاق از40 تا 74 ضربه
حبس ابد
اعدام و مصادره اموال، در صورت تکرار جرم.
البته، همانند سایر موارد، در مصادره اموال، هزینه متعارف خانواده محکوم، استثنا خواهد شد.