جرم سرقت گوشی
مجازات جرم سرقت گوشی بسته به اینکه سرقت موبایل به صورت سرقت حدی و یا تعزیری باشد متفاوت است ولی به صورت کلی شامل حبس و شلاق می باشد . نحوه پیگیری جرم دزدی موبایل به این صورت است که باید به دفتر خدمات قضایی مراجعه و طرح شکایت نموده و مدارک لازم برای اثبات جرم سرقت گوشی از جمله شهادت شهود یا فیلم دوربین مداربسته را نیز ضمیمه شکایت نمود .
سرقت یا دزدی به معنای آن است که مالی بدون رضایت دیگری از وی ربوده شود که با این تعریف ، ربودن یا دزدیدن انواع مختلفی از وسایل ، می تواند مشمول عنوان جرم سرقت قرار بگیرد . پر واضح است که در این بین ، کالاهایی که کوچکتر بوده و در دسترس و قیمتی هستند ، با استقبال بیشتر سارقان مواجه می شوند که در این میان ، می توان به سرقت یا دزدی گوشی یا موبایل اشاره نمود .
جرم سرقت موبایل و تلفن همراه که معمولا در فضاهای عمومی مانند پارک ، مترو ، خیابان و غیر اینها صورت می گیرد و معمولا بدون اینکه شخصی متوجه سرقت گوشی موبایلش شود ، از موقعیت دزدی فاصله می گیرد و یا اینکه خود سارق بدون اینکه شناسایی شود متواری می شود ، لذا این سوال را به ذهن متبادر می نماید که نحوه پیگیری جرم سرقت گوشی چگونه است و اثبات جرم سرقت موبایل به چه صورت است ؟
برای پاسخ دادن به این سوالات ، در ادامه این مقاله به بررسی این موضوعات می پردازیم که جرم سرقت گوشی چیست ، مجازات جرم سرقت گوشی چیست ، نحوه اثبات جرم سرقت گوشی چگونه است ، مراحل پیگیری جرم سرقت موبایل به چه صورت است و نحوه رسیدگی به جرم سرقت گوشی چگونه است .
تعریف جرم سرقت گوشی
بر اساس قانون مجازات اسلامی ، ربودن مال دیگران تشکیل دهنده عناصر جرم سرقت یا دزدی می باشد . لذا به منظور اینکه جرم سرقتی شکل گیرد ، باید مال دیگران که دارای ارزش است ، مورد ربایش قرار گیرد و بدون رضایت شخص و بدون اینکه قرارداد یا توافقی میان طرفین باشد ، مال وی دزدیده و ربوده شود . بر این اساس ، جرم سرقت می تواند به اشکال و انواع مختلفی صورت گیرد .
از جمله انواع سرقت ، می توان به سرقت از منزل افراد به منظور دزدیدن وسایل آنها اشاره نمود و حتی یکی از جدیدترین انواع سرقت ، سرقت اینترنتی از حساب بانکی دیگران است که هر یک از انواع سرقت ، بسته به مورد ممکن است که مجازات های مختلفی داشته باشند . البته ، در تعیین مجازات سرقت ، باید به حدی یا تعزیری بودن سرقت نیز توجه داشت .
بر اساس آنچه گفته شد ، در صورتی که گوشی تلفن همراه یا موبایل شخصی بدون رضایت وی توسط شخصی ربوده یا دزدیده شود ، جرم سرقت محقق شده است ؛ منوط به اینکه ارکان جرم سرقت وجود داشته باشند . از جمله ارکان جرم سرقت یا دزدی گوشی موبایل می توان به موارد زیر اشاره نمود :
رکن قانونی جرم سرقت یعنی جرم بودن سرقت گوشی تلفن دیگری در ماده 267 قانون مجازات اسلامی ذکر شده است که به موجب آن ، « سرقت عبارت از ربودن مال متعلق به غیر است » .
رکن مادی جرم سرقت گوشی عبارت است از عمل ربایش ؛ که این امر می تواند از هر طریقی که منجر به ربودن مال دیگری شود محقق شود ؛ مثل اینکه با کیف قاپی گوشی دزدیده شود و یا با تهدید اقدام به سرقت موبایل شود .
رکن معنوی یا روانی جرم سرقت نیز به معنای آن است که سارق ، نیت و قصد لازم برای ارتکاب جرم دزدی گوشی موبایل را داشته باشد و برای آن برنامه ریزی و اقدام کرده باشد . در صورتی که این شرایط وجود داشته باشد می توان مرتکب را به مجازات جرم سرقت گوشی محکوم نمود .
مجازات جرم سرقت گوشی
سرقت گوشی دیگران و دزدی موبایل آنها جرم محسوب می شود و در صورت اثبات جرم سرقت گوشی ، بر اثر اقداماتی که شاکی، برای پیدا کردن گوشی سرقتی و مفقودی انجام داده و بر اساس قانون مجازات اسلامی، می توان مرتکب را به مجازات قانونی محکوم نمود . اما در پاسخ به این سوال که مجازات جرم سرقت گوشی چیست و در صورت دزدی تلفن همراه ، مرتکب به چه مجازاتی محکوم می شود ، باید به این موارد اشاره نمود .
1 ) سرقت گوشی موبایل با مجازات سرقت حدی
در صورتی که سرقت گوشی موبایل ، شرایط 14 گانه سرقت حدی را که در قانون مجازات اسلامی بیان شده است را به صورت همزمان داشته باشد ، سارق به مجازات سرقت حدی محکوم می شود . در صورتی که دزدی موبایل این شرایط را داشته باشد ، سارق در مرتبه اول به قطع چهار انگشت ، در مرتبه دوم قطع پا ، در مرتبه سوم به حبس ابد و در مرتبه چهارم سرقت حدی ، به اعدام محکوم می شود .
البته در نظر داشته باشید که شرایط 14 گانه ای که در قانون برای سرقت حدی تعریف شده است ، شرایط نسبتا دشوار و سختی هستند و بعید است که در جرم سرقت گوشی ، بتوان تمامی این شرایط را احراز نموده تا بتوان مرتکب سرقت حدی را به مجازات آن محکوم نمود .
2 ) سرقت گوشی موبایل با مجازات سرقت تعزیری
در صورتی که سرقت موبایل واجد شرایط سرقت حدی نباشد ، همانند جرم سرقت از مغازه می توان آن را به صورت سرقت تعزیری مورد پیگیری و مجازات قرار داد . البته سرقت تعزیری نیز خود انواع و اقسام مختلفی دارند و ممکن است که برخی از سرقت های تعزیری مجازات های بیشتری داشته باشند و اصطلاحا سرقت تعزیری مشدد باشند .
بر اساس ماده 651 قانون مجازات اسلامی در صورتی که سرقت موبایل یا گوشی همه شرایط زیر را داشته باشد ، سرقت تعزیری مشدد محسوب می شود و مجازات سرقت گوشی موبایل عبارت خواهد بود از 5 تا 20 سال حبس و تا 74 ضربه شلاق . این شرایط عبارتند از اینکه :
«سرقت در شب واقع شده باشد ؛ سرقت توسط دو نفر و یا بیشتر انجام شده باشد ؛ یک نفر یا چند نفر از سارقان سلاح ( مثل قمه یا چاقو ) داشته باشند ؛ سارقان از دیوار بالا رفته و یا حرز را شکسته باشند یا کلید ساختگی استفاده کرده و یا اینکه خود را به عنوان مامور دولتی تلقی نمایند یا در جایی که محل سکونت و یا مهیا شده برای سکونت است اقدام به سرقت کرده باشند و یا در ضمن سرقت کسی را تهدید و یا آزار و اذیت نموده باشد» .
همچنین ، بر اساس ماده 652 قانون مجازات اسلامی ، سرقت گوشی مقرون به آزار به صورت سرقت تعزیری از نوع مشدد در نظر گرفته شده است « اگر سرقت مقرون به آزار باشد و یا سارق مسلح باشد ، به حبس از سه ماه تا ده سال و شلاق تا 74 ضربه محکوم می شود و اگر ضرب و جرح نیز واقع شده باشد ، علاوه بر مجازات ضرب و جرح ، به حداکثر مجازات مذکور در این ماده محکوم می شود » .
در ماده 654 قانون مجازات اسلامی نیز سرقت گوشی در شب و یا با سلاح جرم انگاری و تعیین مجازات شده است که بر اساس این ماده : « هر گاه سرقت در شب واقع شده باشد و سارقین دو نفر یا بیشتر باشند و لااقل یک نفر از آنان حامل سلاح ظاهر یا مخفی باشد در صورتی که بر حامل اسلحه عنوان محارب صدق نکند جزای مرتکب یا مرتکبان حبس از پنج تا پانزده سال و شلاق تا (۷۴) ضربه می‌باشد » .
مجازات جرم سرقت و گوشی تلفن همراه در خیابان ها نیز در ماده 653 قانون مجازات اسلامی تعیین شده است که بر اساس این ماده ، « هر کس در راه ها و شوارع به نحوی از انحاء مرتکب راهزنی شود ، در صورتی که عنوان محارب بر او صادق نباشد ، به سه تا پانزده سال حبس و شلاق تا 74 ضربه محکوم می شود » .
اما آنچه که معمولا در جرم سرقت موبایل شاهد هستیم ، آن است که سارق از طریق کیف قاپی و یا جیب بری اقدام به سرقت موبایل و گوشی افراد نموده است . این موضوع نیز در ماده 657 قانون مجازات اسلامی جرم انگاری شده است که بر اساس این ماده ، « هر کس مرتکب ربودن مال دیگری از طریق کیف زنی ، جیب بری و امثال آن شود ، به حبس از یک تا پنج سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد » .
نحوه اثبات سرقت گوشی
همانطور که اشاره شد ، سرقت یا دزدیدن گوشی تلفن همراه و موبایل دیگران جرم است و بسته به نوع انجام سرقت گوشی به صورت حدی یا تعزیری ، مجازات مختلفی بر سارق قابل اعمال است . اما در همه این حالات ، شرط اعمال مجازات سرقت گوشی آن است که جرم سرقت گوشی اثبات شده باشد . به همین دلیل در این قسمت قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که نحوه اثبات سرقت گوشی موبایل چگونه است ؟
ابتدا باید به این نکته اشاره کرد که برای اثبات جرم سرقت گوشی نیز مانند سایر انواع سرقت همچون سرقت چک یا سرقت از منزل ، شاکی باید اسناد و مدارکی که در این خصوص در اختیار دارد را به مقام رسیدگی کننده ارائه دهد تا سرقت گوشی اثبات شده و متهم ، نتواند به خاطر تهمت دزدی از شاکی شکایت کند .
برای اثبات سرقت گوشی می توانید به هر یک از ادله اثبات دعوا استناد نمایید ؛ به عنوان مثال اگر شاهدی وجود دارد که دیده است گوشی شما توسط چه شخصی به سرقت رفته است ، می توانید از وی بخواهید که در دادگاه حاضر و شهادت دهد . همچنین ، اثبات سرقت گوشی می تواند از طریق اقرار خود مرتکب نیز صورت گیرد .
علاوه بر این ، ممکن است که بتوانید با ارائه اسناد و مدارکی همچون فیلم دوربین مداربسته و یا تصاویر گرفته شده از متهم ، سرقت گوشی را به وی منتسب نمایید که در مقابل ، متهم به سرقت نیز می تواند با روش هایی اقدام به اثبات بی گناهی در سرقت نماید .
علاوه بر اینها ، در مواردی ممکن است که شاکی یا بزه دیده سند و مدرکی برای اثبات سرقت گوشی در اختیار نداشته باشد و در عین حال بخواهد سرقت را اثبات و گوشی را پس بگیرد . در این خصوص ، آنچه که به نظر می رسد ، آن است که ابتدا شاکی باید اقدام به طرح شکایت کیفری نموده و از مراجع قانونی یعنی پلیس و کلانتری بخواهد تا با انجام تحقیقات مقدماتی ، سارق گوشی را پیدا کرده و به شاکی در اثبات سرقت کمک کنند .
از جمله اقداماتی که پلیس می تواند برای کمک به شاکی و اثبات سرقت انجام دهد ، آن است که به تقاضای شاکی اقدام به انگشت نگاری در سرقت نمایند و یا با ردیابی سیمکارت گوشی سرقت شده ، شناسایی سارق و اثبات سرقت را امکانپذیر نمایند .
مراحل پیگیری سرقت گوشی
در این قسمت قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که مراحل پیگیری سرقت گوشی موبایل چیست و در صورتی که موبایل شخصی دزدیده شدن باشد باید چه اقداماتی انجام دهد ؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که اولین مرحله از پیگیری سرقت گوشی ، آن است که شاکی به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و اقدام به طرح شکایت کیفری نماید و مثلا اگر سرقت گوشی به صورت کیف قاپی بوده ، نمونه فرم شکایت از کیف زنی ارائه نماید .
دومین مرحله پیگیری سرقت گوشی موبایل آن است که منتظر ابلاغیه های دادسرا بمانید و در صورتی که ابلاغیه ای برای پیگیری شکایت از طرف دادسرا صادر شد و شما به دادسرا احضار شدید ، برای ارائه توضیحات به دادسرا مراجعه نمایید و همه مدارک و شواهدی را هم که درخصوص سرقت گوشی در اختیار دارید ارائه نمایید .
در صورتی که سارق گوشی را نمی شناسید و اصلا نمی دانید چه شخصی گوشی شما را دزدیده است ، می توانید از دادسرا تقاضا نمایید که تحقیقات لازم توسط پلیس انجام شود تا سارق شناسایی شود . همچنین اگر به سرقت موبایل توسط شخصی مظنون هستید می توانید وی را معرفی نمایید تا از وی نیز تحقیق صورت گیرد .
نحوه رسیدگی به جرم سرقت گوشی
در قسمت های قبل نحوه پیگیری سرقت گوشی موبایل و نحوه اثبات آن مورد بررسی قرار گرفت ؛ با این حال ممکن است این سوال مطرح شود که نحوه رسیدگی به جرم سرقت گوشی موبایل به چه صورت است و پس از شکایت از این جرم ، مراجع قضایی چگونه به آن رسیدگی می کنند ؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که به طور کلی ، سرقت گوشی موبایل نیز مانند سرقت موتور سیکلت یا سایر انواع سرقت ها ، پس از طرح شکایت توسط شاکی ، در دادسرای محل وقوع جرم مورد رسیدگی مقدماتی قرار می گیرد ؛ به این معنا که دفاتر خدمات قضایی شکایت را در اولین فرصت به دادسرا ارجاع می دهند .
شکایت از جرم دزدی گوشی در دادسرا توسط مقاماتی مثل دادیار یا بازپرس مورد رسیدگی مقدماتی قرار می گیرد و اگر انجام تحقیقات ضرورت داشته باشد ، دادسرا می تواند از پلیس تقاضا کند تا از طرف ایشان تحقیقات را کامل نمایند و نتیجه را گزارش کنند ؛ ممکن است که به عنوان مثال از شاکی برای تشخیص چهره سارق دعوت کنند و چهره سارقان سابقه دار که اعتراف به سرقت گوشی نموده اند را به شاکی نشان دهند تا شناسایی شود .
در نهایت پس از اینکه پرونده کامل شد و متهمی شناسایی گردید ، دادسرا نظر خود را به صورت قرار جلب به دادرسی متهم و یا قرار منع تعقیب متهم صادر می کند و اگر نظر دادسرا این بود که متهم به احتمال زیاد سارق گوشی شما بوده است ، پرونده را به دادگاه کیفری ارجاع می نماید تا در آنجا مورد رسیدگی و پیگیری قرار گیرد .
در مرحله نهایی ، قاضی دادگاه کیفری با ملاحظه تحقیقات مقدماتی دادسرا و توجه به مدارک و مستندات ارائه شده در پرونده و با دعوت شاکی و مشتکی عنه نتیجه را جمع بندی کرده و حکم نهایی صادر می نماید که این حکم یا مبنی بر برائت متهم است و یا اینکه متهم را مجرم تشخیص داده و حکم به مجازات سارق صادر می نماید .
آخرین دیدگاهها