ابراء مهریه که امکان رجوع از آن امکان پذیر نیست، به معنای این است که زن، به موجب یک سند رسمی تنظیم شده در دفترخانه یا یک سند عادی و با وجود شرایطی همچون، اهلیت، رضا و اختیار، اقدام به رها و خلاص کردن مرد، از پرداخت مهریه تعهد شده در قباله ازدواج نماید؛ بدین صورت که در سند تنظیمی، درج شود که زن، مرد را از پرداخت تمام یا بخشی از مهریه مندرج در سند نکاحیه، مبرا کرده و ادعایی نسبت به آن ندارد.
دیون و تعهدات، در قانون ما، محترم هستند و شخص مدیون یا متعهد باید، اقدام به پرداخت قرض یا انجام تعهد خود نماید، چرا که در غیر این صورت، با تبعات قانونی عدم پرداخت دین یا عدم انجام تعهد، روبرو خواهد شد. اما، قانون گذار، راه هایی را برای سقوط دیون یا تعهدات مالی، همچنین، خلاصی یا رها سازی مدیون یا متعهد، پیش بینی نموده است.
ابراء، یکی از نهادهای حقوقی مورد پیش بینی قانون گذار، در قانون مدنی می باشد و به واسطه آن، داین یا متعهد له، می تواند، مدیون و یا متعهد علیه را از پرداخت دین یا انجام تعهدات مالی، رها و خلاص سازد. مهریه نیز، دینی بر عهده مردان است که در صورت ابراء یا بخشیدن آن از جانب زن، از عهده مرد، برداشته خواهد شد و با توجه به اینکه انجام ابراء مهریه، شرایط و نحوه و مراحل بخصوصی دارد و زن را با آثار حقوقی جبران ناپذیری روبرو می نماید، ضروری است تا از قواعد و مراحل، همچنین آثار انجام این امر، مطلع بود.
لذا در مقاله حاضر، قصد داریم، از منظر قانون، بررسی کرده که ابراء مهریه چیست و شرایط و نحوه انجام آن، چگونه می باشد؛ سپس، در خصوص امکان رجوع از این امر توضیح داده و بگوییم بری الذمه کردن مرد از پرداخت مهریه، با سند عادی یا در دفترخانه، به چه صورت می باشد و ابطال سند رسمی ابراء، به چه شکل است و در آخر، متن ابراء کردن مهریه و فایل دانلود آن را در اختیار خوانندگان محترم، قرار دهیم.
ابراء مهریه چیست؟
مهریه، یکی از مهم ترین حقوق مالی هر زن، بعد از نکاح دائم یا متعه است که مرد، متعهد و موظف به پرداخت آن می باشد و باید، به محض مطالبه زوجه، این حق از حقوق مالی زن در زندگی مشترک را بپردازد؛ مگر اینکه مهر، عندالاستطاعه بوده و مرد، از توان مالی کافی برای پرداخت آن، برخوردار نباشد یا زن، به موجب یک سند عادی و یا رسمی، مهر خود را بخشیده یا ابراء کرده باشد.
یکی از پرسش های رایج، در خصوص مهریه، این است که مقصود از ابراء مهریه چیست و شرایط و تبعات حقوقی آن، به چه شکل است؟ برای پاسخ به این پرسش ها، لازم است تا در ابتدا، توضیح دهیم، مقصود از ابراء یا برائت ذمه در حقوق، چه می باشد و از لحاظ حقوقی، چه آثاری، بر آن، بار می گردد.
ابراء یا برائت ذمه، یک نهاد حقوقی مورد پیش بینی قانون گذار، در قانون مدنی بوده و در خصوص دیون و تعهدات مالی، مطرح می گردد. بدین شرح که؛ تعهدات و دیون، در منظر قانون گذار، محترم هستند و باید، توسط مدیون یا متعهد علیه، پرداخت و انجام شوند؛ در غیر این صورت، فرد، با تبعات حقوقی این عدم پرداخت یا عدم انجام، روبرو خواهد شد، مگر اینکه دین، ادا شده باشد یا داین، مدیون را ابراء نموده باشد.
ابراء یا بری الذمه کردن، به معنای رها و خلاص کردن متعهد یا مدیون، از انجام تعهد مالی یا پرداخت دین، توسط داین است، بدین صورت که داین، با رضایت، در صحت عقل و با داشتن بلوغ و رشد، ذمه یا در اصلاح عرفی، شانه مدیون یا متعهد را از انجام تعهد مالی یا پرداخت دین، خالی و بری می نماید، به نحوی که گویی از ابتدا، دینی وجود نداشته است.
با توجه به توضیحات فوق، در پاسخ به این پرسش که ابراء مهریه چیست؟ می توان گفت، ابراء مهریه، بدین معنا می باشد که زن، در کمال صحت عقل و با وجود بلوغ، رشد، با اختیار و رضایت خود، به موجب یک سند عادی یا رسمی، مرد را از پرداخت مهریه تعهد شده در قباله ازدواج، رها و آزاد سازد.
از آثار ابراء، می توان به غیر قابل رجوع بودن آن، اشاره کرد و با توجه به اینکه مهریه، یکی از مهم ترین ابزار زنان، برای جلب رضایت مرد در مواقعی است که زن، تمایل به طلاق دارد، پیشنهاد می شود، در خصوص ابراء با احتیاط بیشتری، تصمیم گیری گردد؛ چراکه بعد از ابراء، گویی زن، مهریه ای نداشته و مرد، تعهدی بر پرداخت، نخواهد داشت.
شرایط ابراء مهریه
پس از توضیح در این باره که ابراء مهریه چیست، در این قسمت، قصد داریم، در خصوص شرایط انجام این امر، توسط زوجه صحبت کنیم و بگوییم که تحت چه شرایطی، زن می تواند، نسبت به بری الذمه کردن مرد از پرداخت مهریه تعهد شده در قباله ازدواج، اقدام کند. شرایط ابراء مهریه، بر اساس آنچه در قانون، درخصوص شرایط ابراء یا برائت ذمه آمده، از قرار زیر است:
وجود اهلیت در ابراء کننده: مقصود از اهلیت، وجود عقل، بلوغ و رشد در زوجه است. با توجه به اینکه در قانون مدنی ما، ابراء، ایقاع دانسته شده، اهلیت مدیون یا متعهد، یعنی کسی که نسبت به او، ابراء صورت می گیرد، شرط نیست.
وجود قصد و رضا در ابراء کننده: زوجه که مالک مهریه است، زمانی که می خواهد، دین مهریه و تعهد به پرداخت آن را نسبت به شوهر، ابراء نماید، باید، در انجام این امر، از قصد رها و خلاص کردن مرد از پرداخت مهریه، برخوردار باشد و با رضا و بدون اکراه، نسبت به انجام این امر، اقدام کند.
مشروعیت جهت و معین بودن موضوع ابراء: از دیگر شرایط ابراء مهریه زوجه، این است که هنگام تنظیم سند رسمی یا عادی این امر، موضوع ابراء که رها سازی مرد از پرداخت مهریه است، به همراه میزان و نوع مهریه ابراء، مشخص و معین بوده و هدف از انجام ابراء نیز، یک نیت و مقصود خلاف شرع و قانون نباشد.
نحوه ابراء مهریه
در عالم حقوق، هر امری باید، بر اساس نحوه و مراحل مخصوص به خود، صورت گیرد تا صحیح و دارای اثر باشد و ابراء مهریه نیز از این امر، مستنثنی نیست. لذا، در این قست، قصد داریم، در این باره که مراحل و نحوه ابراء مهریه چیست و چگونه می باشد، توضیح دهیم.
نحوه ابراء مهریه، بدین صورت بوده که زن باید، با داشتن شرایط انجام این امر که در قسمت قبل، توضیح دادیم، یعنی، در کمال صحت عقل و با وجود عقل و رشد و قصد و رضا، به موجب یک سند عادی دست نویس یا به موجب یک سند رسمی تنظیم شده در دفترخانه، به صراحت، ذکر کند که مرد را از پرداخت مهریه، بری الذمه می کند.
از این پس، یعنی بعد از طی شدن مراحل و انجام ابراء، زن دیگر، هیچ گونه حقی بر مهریه مندرج در قباله ازدواج نداشته و مرد نیز، هیچ تعهد و مسئولیتی بر پرداخت آن و می توان گفت، این موارد، از آثار ابراء مهریه، توسط زوجه، نسبت به خود او و همسرش هستند.
آیا ابراء مهریه قابل رجوع است؟
در قسمت های قبل، گفتیم که مقصود از ابراء مهریه چیست و شرایط انجام آن، به چه شکل می باشد. حال، در این بخش از مقاله، قصد داریم، به این پرسش، پاسخ دهیم که آیا ابراء مهریه، قابل رجوع است یا خیر و نظر قانون گذار، در این خصوص، چه می باشد؟
در خصوص رجوع از ابراء مهریه باید گفت، به طور کلی، قانون گذار، برگرفته از شرع مقدس، رجوع از ابراء، نسبت به دیون و تعهدات مالی، اعم از مهریه یا قرض را امکان پذیر نمی داند و بنابراین، چنانچه زوجه، اقدام به بری الذمه کردن مرد، از پرداخت مهریه نماید، به هیچ وجه، نمی تواند، نسبت به ابراء صورت گرفته، رجوع کند.
یکی از مواردی که زن، به موجب آن می تواند، مرد را از پرداخت مهریه، رها سازد، بخشیدن مهریه است که علاقمندان به کسب اطلاع از شرایط رجوع از بخشیدن مهریه، می توانند، نسبت به مطالعه مقاله ای که در زیر، با همین عنوان، آمده، اقدام نمایند.
ابراء مهریه با سند عادی و در دفترخانه
از آنجا که ابراء مهریه، می تواند به موجب تنظیم یک سند عادی و دست نویس یا به موجب تنظیم یک سند رسمی و در دفترخانه صورت گیرد، یکی از پرسش های رایج در این خصوص، درباره نحوه و مراحل ابراء مهریه، با سند عادی و یا در دفترخانه است که در این بخش، به توضیح هریک از آن ها، خواهیم پرداخت.
ابراء مهریه، با سند عادی
ابراء مهریه با سند عادی، بدین صورت می باشد که زن و مرد، در یک دست نوشته و در صورت امکان، با حضور شهود، اقدام به تنظیم سند ابراء مهریه کرده و پس از ذکر مشخصات هویتی زوجه و زوج، به عنوان ابراء کننده و ابراء شونده، میزان مهریه، نوع آن و شماره سند نکاحیه، قید می کنند که زن، با اختیار و رضایت و در صحت عقل، همچنین با داشتن رشد و بلوغ، مرد را از پرداخت تمام یا بخشی از مهریه مندرج در سند ازدواج، مبرا و رها می سازد و در صورت وجود شاهد، شهود، با ذکر تاریخ، ذیل آن را امضا می نمایند.
ابراء مهریه، در دفترخانه
در این حالت، زن و مرد، با در دست داشتن مدارک لازم، از قرار مدارک هویتی و قباله ازدواج، به یکی از دفاتر اسناد رسمی، مراجعه کرده و پس از پرداخت هزینه تنظیم سند رسمی ابراء مهریه و امضای متن ابراء مهریه توسط زوجه که در دفترخانه ها، موجود است، اقدام به انجام عمل ابراء مهریه نموده و سند رسمی آن را نیز، دریافت می نمایند.
همانطور که در قسمت های قبل، توضیح دادیم، ابراء مهریه، می تواند با مراجعه به دفترخانه، صورت گیرد و در این حالت، به طرفین، یک سند رسمی، مبنی بر ابراء مهریه، توسط زوجه، داده می شود. پرسشی که در این باره، مطرح است، این بوده که آیا امکان ابطال سند رسمی ابراء مهریه، وجود دارد یا خیر و در صورت امکان، شرایط و نحوه انجام آن، به چه صورت است؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت، قانون گذار، تنها در شرایط بخصوصی، امکان ابطال سند رسمی را پیش بینی کرده است که ابطال سند رسمی ابراء مهریه نیز مستثنی از آن نیست. امکان ابطال سند رسمی ابراء مهریه، تنها در صورت ثابت کردن جعلی بودن سند تنظیمی یا اثبات این امر که زوجه، هنگام تنظیم آن، از اهلیت قانونی لازم یا رضایت و اختیار برخوردار نبوده، امکان پذیر می باشد.
در صورت وجود شرایط ابطال فوق الذکر، زوجه یا نماینده قانونی او باید، اقدام به تنظیم و سپس ثبت دادخواست ابطال سند رسمی ابراء مهریه از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی نموده و با ارائه ادله اثبات، مبنی بر نبود اهلیت و رضا، هنگام تنظیم سند یا جعلی بودن سند ابراء، از دادگاه، تقاضای صدور حکم بر ابطال سند رسمی ابراء مهریه را داشته باشند.
نوشتن یک دیدگاه